De “battle of forms” ontstaat wanneer twee commerciële partijen elk hun eigen algemene voorwaarden van toepassing verklaren bij het aangaan van een overeenkomst.
Het van toepassing verklaren kan op vele verschillende manieren, zowel expliciet in een aanbod, vaak in een offerte, als meer impliciet op een contractformulier of een vaste vermelding op briefpapier. Dit kan leiden tot conflicten over welke set algemene voorwaarden daadwerkelijk van toepassing is. Er zijn verschillende benaderingen om dit probleem op te lossen.
First-shot rule
Volgens artikel 6:225 lid 3 BW geldt in Nederland de first-shot rule. Dit betekent dat de algemene voorwaarden van de partij die als eerste naar haar voorwaarden verwijst (de ‘eerste verwijzer’), van toepassing zijn, tenzij de andere partij (de ‘tweede verwijzer’) deze voorwaarden uitdrukkelijk afwijst.
Het uitdrukkelijk afwijzen verdient toelichting. Dit moet expliciet gebeuren en niet slechts door te verwijzen naar de eigen algemene voorwaarden. Ook een algemene ‘afweerclausule’ – inhoudende dat uitsluitend de eigen voorwaarden van toepassing zijn en de voorwaarden van anderen van de hand worden gewezen – die is opgenomen in de eigen algemene voorwaarden wordt onvoldoende geacht, omdat die niet expliciet genoeg aan de wederpartij kenbaar wordt gemaakt om uitdrukkelijk te worden geacht.
Wat is dan wel voldoende? Door in een reactie op de offerte van de wederpartij de eigen algemene voorwaarden van toepassing te verklaren, wordt de verwijzing van de eerste verwijzer naar zijn eigen algemene voorwaarden uitdrukkelijk afgewezen. Volgens de rechtspraak geldt in zo’n geval dat er sprake is van een uitdrukkelijke afwijzing. Het is belangrijk om de algemene voorwaarden van de partij die als eerste naar deze voorwaarden verwijst, expliciet af te wijzen, omdat ze anders automatisch van toepassing zijn op de overeenkomst.
Het is echter verstandig om uitdrukkelijk de algemene voorwaarden van de eerste verwijzer expliciet van de hand te wijzen. Dan kan er geen twijfel meer bestaan.
Het is natuurlijk mogelijk dat de algemene voorwaarden van de tweede verwijzer vervolgens worden afgewezen door de eerste verwijzer. Wanneer beide partijen elkaars algemene voorwaarden niet van toepassing verklaren, betekent dit dat er geen algemene voorwaarden zijn die de overeenkomst beheersen. De overeenkomst wordt dan alleen beheerst door de specifieke afspraken die partijen hebben gemaakt en de algemene wettelijke bepalingen die van toepassing zijn.
Heeft u vragen over algemene voorwaarden, of wilt u algemene voorwaarden laten opstellen? Neem dan contact op met Mark Wijtenhorst.
